Dag 1 donderdag 30 mei
We vertrekken in de ochtend per Eurostar naar Parijs, waar we iets na het middaguur aankomen op Gare du Nord. Onze bagage wordt naar het hotel vervoerd, maar wij gaan meteen van start met het programma. Ten noorden van de grote boulevards liggen de kalme straten van ‘la Nouvelle Athènes, het dorp van muzen en acteurs en daarna de courtisanes. In de Rue Chaptal staat, aan het einde van een beukenlaantje met kasseien, een herenhuis met mintgroene houten luiken: het idyllische Hôtel Scheffer-Renan nu het Musée de la Vie Romantique. Het werd gebouwd in 1830 voor de uit Dordrecht afkomstige schilder Ary Scheffer en zijn broer Henri. Ary Scheffer (1795-1858) was een spil van het Parijse 19e-eeuwse kunstenaarsleven, een vaste bezoekster was de fascinerende schrijfster George Sand van wie tal van voorwerpen bewaard worden. We brengen een uitgebreid bezoek aan het huis en atelier.
Hierna wandelen we naar het nabijgelegen Museum van Gustave Moreau. Gustave Moreau was een symbolistische schilder uit de 19e eeuw, en lid van de Académie des Beaux-Arts. Hij wilde tijdens zijn leven een museum oprichten waarin hij al zijn werken kon tentoonstellen die gezamenlijk zijn universum vormden, omdat ze “los van elkaar verloren zouden gaan“, zo dacht hij. Zo verzamelde hij talloze schilderijen in zijn familiehuis, 14 Rue de la Rochefoucauld, waar hij woonde en werkte in zijn atelier op de derde verdieping. Voordat hij stierf, liet hij de laatste twee verdiepingen van het huis helemaal verbouwen tot een enorm atelier met veel ramen. We bezoeken de drie leefruimtes, evenals het lichte atelier vol schilderijen, schetsen en andere werken. Na dit bezoek wandelen we naar ons hotel en is er tijd om op te frissen.
We wandelen deze avond gezamenlijk naar een restaurant voor het diner.
Dag 2 Vrijdag 31 mei
Na het ontbijt vertrekken we per metro naar de Fondation Custodia, gelegen nabij het Palais des Invalides. We worden hier ontvangen in het Atelier Néerlandais waar ook enkele inleidingen gehouden zullen worden. Daarna gaan we per metro en al wandelend richting Montparnasse waar we het huis en het atelier van de Franse beeldhouwer en schilder, Emile-Antoine Bourdelle (1861-1929) bezoeken. De productieve beeldhouwer woonde en werkte tot zijn dood in 1929 in dit huis aan de toenmalige Impasse du Maine in de wijk Montparnasse. Hoewel het verbouwd werd tot museum is het oude atelier gelukkig onaangeroerd gebleven na zijn dood. In de hoek een gipsen afgietsel van zijn mooie ‘Centaure mourant’, de stervende centaur uit 1914.. Bij zijn overlijden wordt Bourdelle in zijn atelier opgebaard, naast zijn stervende centaur.
Na de lunch op eigen gelegenheid gaan we langs het Cimetière Montparnasse naar het voormalige atelier en woonhuis van Alberto Giacometti. Op Montparnasse liggen vele beroemde kunstenaars begraven, midden in de befaamde kunstenaarswijk: Baudelaire, Soutine, Tristan Tzara, Zadkine en Guy de Maupassant. Ook staat hier het beroemde beeld De Kus van Brancusi. Het Atelier Giacometti is heropgebouwd in een herenhuis uit de Belle Époque.
Alberto Giacometti (1901-1966) was een Zwitserse beeldhouwer en schilder. In zijn atelier kunt u zijn stijl met langgerekte vormen bewonderen: werken van gips en van klei, meubels en muren die hij zelf heeft beschilderd. Het is er klein en bijna ongelooflijk om te bedenken dat de kunstenaar hier werkte.
Na dit bezoek is er tijd ter vrije besteding. Facultatief kunt u deelnemen aan een bezoek aan het woonhuis en atelier van Ossip Zadkine. In de rustige en besloten tuin, omgeven door met klimop begroeide ateliers, staan enkele van zijn bronzen beelden. Het museum exposeert een prachtig overzicht van zijn werken van kubisme tot abstracte kunst. Binnen vinden we een collectie van houten torso’s en kleinere werken van brons en steen.
Maar u kunt bijvoorbeeld ook een bezoek brengen aan het bijzondere Musée Maillol, de Fondation Dina Vierny. Het fraai gepresenteerde oeuvre van beeldhouwer Maillol wordt er subtiel omringd door onder meer Russische avant-garde met werken van Ilya Kabakov en Marcel Duchamp.
De verdere middag en avond zijn ter vrije besteding. Natuurlijk ontvangt u suggesties voor deze middag, maar ook voor restaurants in de nabijheid van het hotel en is er de mogelijkheid gezamenlijk te dineren.
Dag 3 Zaterdag 1 juni
In de ochtend gaan we per metro en al wandelen naar het westen van Parijs waar we in Musée Marmottan Monet de kunstcollectie en bibliotheek van Paul Marmottan bekijken. Hij was specifiek geïnteresseerd in de kunst van het Napoleontische keizerrijk en de daarmee samengaande empirestijl. In 1966 ontving het museum van de directe nazaten van de impressionist Claude Monet een grote verzameling schilderijen en tekeningen van de kunstenaar. Het betreft nu de grootste verzameling ter wereld. De collectie geeft een compleet beeld van zijn ontwikkeling als kunstenaar, van zijn beginperiode in Parijs tot aan die van de laatste levensfase in Giverny. Absoluut hoogtepunt van dit prominente deel van de collectie is het schilderij Impression, soleil levant uit 1872, dat in de kunstgeschiedenis symbool staat voor de geboorte van het impressionisme.
We gaan vervolgens naar La Roche, ontworpen door Le Corbusier.
Het gaat hier in feite om twee woonhuizen in een doodlopend straatje. Villa La Roche werd gebouwd voor een bevriende bankier en Villa Jeanneret voor zijn broer. Het staat vermeld op de Werelderfgoed lijst van Unesco.
Hij liet, vlak buiten de stadsgrens van Parijs, in Boulogne Billancourt ook een appartementencomplex bouwen waar de twee bovenste verdiepingen voor hemzelf en zijn echtgenote waren. Immeuble Molitor werd het woonadres waar Le Corbusier bleef wonen tot aan zijn dood in 1965. Uiteraard nam Le Corbusier zelf het interieurontwerp voor zijn rekening.
De verdere middag en avond zijn ter vrije besteding.
Facultatief kunt u deelnemen aan een bezoek aan het Musée Montmartre met een tentoonstelling over de geschiedenis van de wijk en het atelier van Suzanne Valadon. Rue Cortot. Daar is op nummer 12 het museum te vinden dat gevestigd is in meerdere panden die de voormalige tuin van Renoir omringen.
De gereconstrueerde woon- en werkruimte van Suzanne Valadon en haar zoon Maurice Utrillo is bijzonder. Zij begon haar loopbaan in de kunsten als schildersmodel en is onder andere te zien op schilderijen van Renoir. Met deze kunstenaar had zij ook een kortstondige relatie, evenals met de componist Satie. Valadon wilde echter meer dan alleen model zijn en aangemoedigd door onder meer Toulouse- Lautrec begon zij zelf ook te schilderen.
Dag 4 Zondag 2 juni
Na het ontbijt gaan we deze laatste ochtend naar Musée d’Orsay waar een prachtige tentoonstelling ‘Paris 1874 – Inventer l’impressionisme’ te zien is naar aanleiding van het feit dat 150 jaar geleden voor het eerst een tentoonstelling met werken van impressionisten als Monet, Renoir, Degas en Cézanne georganiseerd werd.
In de middag heeft u bijvoorbeeld nog tijd voor een bezoek aan Musée Nissim de Camondo bij Parc Monceau. Moise de Camondo, een vooraanstaand financier, liet in 1914 dit herenhuis bouwen, in de stijl van het Petit Trianon, in Versailles. Het museum presenteert een uitzonderlijke collectie van zeldzaam 18e -eeuws meubilair, schilderijen, porselein en tapijten. De Camondo liet het huis in 1935 na aan de Franse staat, ter nagedachtenis aan zijn zoon Nissim, die sneuvelde in WO I.
In de namiddag nemen wij de Eurostar terug naar Rotterdam waar wij aan het begin van de avond aankomen.
NB: programmmaonderdelen en – volgorde zijn onder voorbehoud
Frederike Upmeijer studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Groningen. Sinds haar afstuderen is Upmeijer freelance werkzaam en geeft lezingen over uiteenlopende onderwerpen, o.a. voor de Vrije Academie voor Kunsthistorisch Onderwijs. Daarnaast begeleidt zij al jaren kunstreizen en Academies voor NRC Handelsblad in Oxford en werkte daarna o.a. mee aan academies in Napels, Griekenland, München, Toscane en Bologna. Begeleidde tevens meerdere bootreizen, op de Zwarte Zee, de Oostzee en natuurlijk in het Middellandse Zee gebied. Haar kennis over de kunstgeschiedenis van de Westerse wereld strekt van Scandinavië tot Italië, maar brengt haar ook over de oceaan in de musea van de USA.
Wim Pijbes (1961) is directeur van de filantropische Stichting Droom en Daad. Pijbes studeerde kunstgeschiedenis en was hoofddirecteur van het Rijksmuseum en verantwoordelijk voor de transformatie en heropening in 2013. Hier was hij initiator van vele spraakmakende en succesvolle vernieuwingen met als resultaat dat het Rijksmuseum European Museum of the Year werd in 2015. Pijbes publiceert regelmatig over kunst, filantropie en de rol van cultuur in de samenleving. Pijbes bekleedt uiteenlopende bestuursfuncties bij Museum Voorlinden, de TEFAF en is gasthoogleraar aan Cambridge University. Wim Pijbes is lid van de Raad van Advies van de Nederlandse Tuinenstichting.