Dag 1 Dinsdag 24 september
In de ochtend reizen we naar Londen. We komen aan het begin van de middag aan en gaan meteen van start met het programma. We maken een wandeling in de omgeving van het hotel – de wijk Bloomsbury. Door de aanwezigheid van academische instellingen zijn er talloze cafés, restaurants en boekhandels zoals de London Review Bookshop te vinden. Rond Russel Square en Bedford Square vinden we elegante Georgiaanse, Victoriaanse en Edwardiaanse herenhuizen en het British Museum ligt hier vlakbij. En natuurlijk verkennen we tevens het ongeëvenaarde erfgoed van grote literaire namen van Charles Dickens tot Virginia Woolf die in deze wijk leefden. Maar ook Charles Darwin en Karl Marx hebben hier gewoond. Een boeiende levendige wijk dus en een uitstekende uitvalsbasis voor ons verblijf hier.
In de namiddag verhaalt Patrick IJzendoorn over zijn correspondentschap. Hij is inmiddels twintig jaar woonachtig op het ‘eiland’ en heeft vele verhalen over wat de Engelsman typeert en wat het Britse Rijk bijzonder maakt. Samen met Willem Melching gaat hij dieper in op wat de sleutel is tot de typisch Britse onverstoorbaarheid in de Britse humor: een uniek mengsel van ironie en zelfspot. Met humor en vastberadenheid sloeg het land zich door twee wereldoorlogen, grote sociale conflicten en verschillende economische crises. Zelfs de Brexit hebben de Britten met enige gelatenheid ondergaan. Telkens weer wisten de Britten zichzelf en hun hoofdstad opnieuw uit te vinden en als een feniks uit de as te herrijzen.
Aan de hand van fragmenten uit verschillende klassieke tv-series en films belichten Patrick IJzendoorn en Willem Melching aspecten uit de Britse geschiedenis, onder meer uit Yes, minister, met briljante persiflages over de Britse krantenlezer, wie welke krant leest en waarom.
Aansluitend is er deze avond een gezamenlijk diner.
Dag 2 Woensdag 25 september
De ochtend beginnen we in Greenwich waar we met Patrick van IJzendoorn op stap gaan. “We beginnen op het station van Greenwich, het eindpunt van de eerste forensentrein ter wereld, tussen Londen Bridge en Greenwich. Charles Dickens heeft deze reis vaak afgelegd, bijvoorbeeld voor de jaarlijkse Greenwich Fair in het park. Daar gaan wij nu ook heen om de geschiedenis van Engeland te aanschouwen. We beklimmen Greenwich Hill, om bij de Koninklijke Sterrenwacht, waar de nulmeridaan loopt, van het iconische uitzicht te genieten.
We zien het Queen’s House, een Britse voormalige koninklijke residentie gebouwd tussen 1616 en 1635. Het is een van de belangrijkste gebouwen in de Britse architectuurgeschiedenis en is het eerste classicistisch bouwwerk dat in het land is gebouwd. Ook zien we de Old Naval Maritime Academy met de fabuleuze Painted Hall. Dit voormalige Royal Hospital for Seamen werd in 1873 in gebruik genomen als Naval College. Aan deze Universiteit voor mariniers/of zeelieden werden leerlingen opgeleid tot officier in een periode dat stoomkracht het zeilen verving. Het werd al spoedig een van de meest gerenommeerde opleidingen ter wereld. Absoluut hoogtepunt is The Painted Hall met een overweldigend barok interieur waar vroeger staf en studenten hun maaltijden gebruikten. De schilderingen en architectuur weerspiegelen de Britse ambitie een wereldrijk te besturen en bezitten.
Patrick spreekt over hoe in Greenwich het lengtegradenprobleem werd opgelost, welke betekenis Greenwich Park voor Hendrik VIII had, waarom de Queen’s House werd gebouwd, welke beroemde Nederlandse schilders daar hebben gewerkt, wat Greenwich betekende voor ‘onze’ Willem III van Oranje, welke Duitse koning hier aan wal kwam om de troon te bestijgen, waarom het Royal Naval College uit twee gebouwen bestaat, welke opmerkelijke terreuraanslag hier eind 19e eeuw plaatsvond, hoe Margaret Thatcher het uitzicht heeft veranderd, welke speciale band wijlen prins Philip had met dit deel van Londen en wat onze eigen koning Willem-Alexander hier in 2012 deed. Aansluitend hebben we een lunch in de beroemde Trafalgar Tavern, waar het standbeeld van Horatio Nelson staat.”
In de middag is er een wandeling met als thema London in the sixties: hoe Britpop en de minirok de wereld veroverden.
De moderne jeugdcultuur ontstond niet in de Verenigde Staten maar in Groot-Brittannië! Vanaf eind jaren vijftig-begin jaren zestig ontdekten Britse jongeren de rijke muziekcultuur van de Afro-Amerikanen. Bandjes als Beatles, Rolling Stones, Kinks en talloze andere domineerden binnen de korte tijd de hitlijsten en de podia. De “Britse invasie” in de Verenigde Staten leidde tot een herontdekking van het eigen Amerikaanse erfgoed. Op het vasteland van Europa sloeg de Beatlemania ook keihard toe.
Ook voor de dedicated followers of fashion was Londen het centrum van de wereld. Engelse ontwerpers doorbraken alle conventies: de minirok is sindsdien onverbrekelijk verbonden met ons beeld van swinging London.
Overigens beleefde Londen een tweede creatieve boom tijdens de jaren van de punk. Willem Melching en Patrick van IJzendoorn geven op locatie toelichting.
De avond is ter vrije besteding en het diner is op eigen gelegenheid. Indien gewenst kan men inschrijven voor het diner als men dit graag met anderen van de groep zou doen. De begeleiding doet een voorstel voor een restaurant. Dit hoeft pas ter plaatse besloten te worden.
Dag 3 Donderdag 26 september
In de ochtend maken we een wandeling in de omgeving van het Parlement met Patrick en Willem.
“Scheiding tussen Kerk en Staat gebruikelijk in het Westen? Think again! Dat bestaat niet in het Verenigd Koninkrijk, waar de koning staatshoofd is en hoofd van de Anglicaanse Kerk, een gevolg van Hendrik VIII’s beslissing om Engeland uit de invloedsfeer van Rome te halen, ‘de eerste Brexit’. Een teken van het ontbreken van deze scheiding is de dagelijkse processie van de Speaker naar het Lagerhuis. Hij wordt altijd vergezeld door de kapelaan, die de dag in het parlement opent. We staan in de Central Lobby, het kruispunt van het Paleis van Westminster. De beschermheiligen van de vier naties waken over ons: George, David, Andrew en Patrick. Deze kruising vormt ook een belangrijk punt tijdens de staatsopening, de King’s Speech zoals de Britse troonrede heet. We lopen naar Westminster Hall, het oudste deel van het paleis waar belangrijke staatshoofden toespraken houden (Mandela, Macron, Obama) en waar de zaak tegen Charles I plaatsvond, de koning die in 1649 werd onthoofd. Hier lag ook koningin Elizabeth opgebaard. Buiten wandelen we langs de Supreme Court, het standbeeld van Churchill, de twee belangrijkste ministeries (Financiën en BuZa) en Downing Street om de wandeling te beëindigen bij The Red Lion, de stamkroeg van de politiek waar een bel rinkelt als het tijd is om te stemmen.
Hier kunt u ook lunchen.
In de middag is er een facultatieve excursie met Willem Melching getiteld: In Churchill’s Footsteps
Londen is natuurlijk ook de stad die dapper standhield tegen de Duitsers. Londenaren lieten zich door de Blitz niet uit het veld slaan. Onder leiding van Churchill boden ze als enige weerstand aan de Duitsers. In Londen bezoeken we een aantal historische locaties die aan deze jaren herinneren. Zo gaan we naar de ondergrondse Cabinet War Rooms vanwaar uit Churchill leiding gaf aan de oorlogvoering. Het bijbehorende Churchill Museum geeft een mooi beeld van Churchills fascinerend leven. Om de hoek ligt de kleine St. Margaret Church, een vijftiende-eeuws kerkje waar sinds mensenheugenis edelen en notabelen huwden. Churchill trouwde er met zijn Clementine op 12 september 1908.
Het Imperial War Museum herbergt een rijke collectie over de Eerste, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog.
Prijs: € 45,-
Inclusief vervoer (openbaar vervoer), begeleiding en entree
Of u kiest voor facultatief: Literaire wandeling Bloomsbury
Deze wandeling neemt ons mee naar enkele van de beroemdste literaire plekken in de stad. Van sites waar iconische romans zich afspeelden tot geliefde boekwinkels en historische bibliotheken. Londen is een stad die schrijvers al eeuwenlang inspireert tot verhalen en gedichten, al dan niet waargebeurd. Veel klassieke verhalen spelen zich af in Londen: Gulliver’s Travels van Jonathan Swift en Great Expectations van Charles Dickens. In de British Library zien we Shakespeares First Folio, het notitieboek van Leonardo Da Vinci en de schrijftafel van Jane Austen. Natuurlijk treden we in de voetsporen van de Bloomsbury Group. Het meest bekende lid van de groep was Virginia Woolf, die met haar boeken, essays en haar denkbeelden over de maatschappij baanbrekend was in haar tijd.
Prijs: € 32,50
Inclusief vervoer (openbaar vervoer), Engelssprekende begeleiding en entree
De avond is ter vrije besteding en het diner is op eigen gelegenheid. Indien gewenst kan men inschrijven voor het diner als men dit graag met anderen van de groep zou doen. De begeleiding doet een voorstel voor een restaurant. Dit hoeft pas ter plaatse besloten te worden.
Dag 4 Vrijdag 27 september
In de ochtend per bus met Patrick en Willem een Multifaith-tour. “We beginnen bij de Westminster Abbey, de plek van koninklijk huwelijken, kroningen en staatsbegrafenissen, de laatste rustplaats ook van achttien koningen (en van Oscar Wilde). Let ook op de Margaret’s Church naast de Abbey, dat is de kerk van de Lagerhuisleden. Schuin tegenover zien we de koepel van de grote hal van de Methodisten (waar Thatcher toe behoorde). Iets verderop in Victoria Street zien we de Rooms-katholieke kathedraal, waar Boris Johnson trouwde. Via Fleet Street (waar de ‘journalistenkerk’ zich bevindt), zetten we via St Paul’s koers naar Aldgate waar de oudste nog in gebruik zijnde synagoge van Londen zich bevindt, de Bevis Marks. Iets verderop in Whitechapel, daar bevindt zich een van de grootste moskeeën van Europa, de East London Mosque, die plaats biedt aan 7000 mensen. Vanaf hier trekken we via de Roman Road naar het noorden, over Stamford Hill, het thuis van orthodoxe joden. Daar trekken we westwaarts om te eindogen bij de Neasden Temple, de eerste traditionele Hindoetempel van Europa.”
In de middag wandelen we met Patrick van IJzendoorn en Willem Melching in The City waarbij de financiële instellingen in het middelpunt staan.
Heden en toekomst voor Londen als financieel centrum komen aan bod en de concurrentie waarmee The City wordt geconfronteerd van andere grote steden, zoals New York, Hong Kong en Singapore, wordt besproken, mede in het kader van Brexit. Ook de Code of Silence, zwijgplicht in de financiële wereld net zoals het reilen en zeilen van de handelsvloeren komen aan bod.
We starten bij St.Pauls Cathedral, gelegen op een steenworp afstand van het nieuwe hoofdkantoor van de London Stock Exchange. Tot 1986 was deze ook open voor bezoekers. Bij Bank Junction, zien we de Bank of England en in de nabijheid de Guildhall, waar rondom de gilden, de handel en het geldwezen al eeuwen geleden bloeiden. Het gebied trok hiermee ook kunstenaars schrijvers en bijvoorbeeld drukkerijen (Fleet Street). Tijdens de wandeling zullen we ook de Lloyds of London zien, nog altijd een van ’s werelds grootste maritieme verzekeraars.
We zien een nieuwe generatie wolkenkrabbers rond St. Mary Axe 30 – Gherkin (Foster): Heron Tower (Kohn Pedersen Fox), Cheesegrater (Richard Rodgers), Walkie Talkie (Rafael Vinoly) en Pinnacle (Kohn Pedersen Fox). Net als the Gherkin is de City Hall een ontwerp van de Britse architect Norman Foster en ondanks dat het gebouw er super futuristisch uit ziet is het gebouw ondertussen alweer bijna 20jaar oud.
De wandeling eindigt bij ’s werelds oudste verzekeringsmakelaar Willis, op loopafstand van Bank Street.
Aansluitend gezamenlijk een drankje bij The Old Bank of England, een legendarische pub gelegen aan de Thames. Het interieur met ongelooflijk hoge, extravagant-gedecoreerde plafonds, versierd met enorme kroonluchters boven de enorme houten bar in het midden van de zaal, is spectaculair.
De avond is ter vrije besteding en het diner is op eigen gelegenheid. Indien gewenst kan men inschrijven voor het diner als men dit graag met anderen van de groep zou doen. De begeleiding doet een voorstel voor een restaurant. Dit hoeft pas ter plaatse besloten te worden.
Dag 5 Zaterdag 28 september
In de ochtend is er een keuze uit twee facultatieve excursies:
The Wallace Collection – een van oorsprong adellijke Britse collectie in een traditionele setting
In de ochtend staat een facultatief bezoek aan de fabuleuze Wallace Collection in Hertford House aan Machester Square op het programma. Deze historische collectie van schilderijen, porselein, juwelen, meubilair en wapenuitrustingen omvat naast 18e-eeuwse Franse kunst belangrijke stukken uit de 17e en 19e eeuw. We zien er opmerkelijk veel Nederlandse meesters waaronder Rembrandt, van de Velde, de Hoogh, Potter, Hals en Cuyp. En er zijn maar liefst acht schilderijen van Van de Velde de jongere te vinden. In het prachtige atrium van dit museum eindigen we met een kopje koffie.
Prijs: € 15,-
Inclusief vervoer (openbaar vervoer), begeleiding, koffie en entree
Contemporary Art Galeries
Londen heeft een van de meest levendige scènes van de hedendaagse kunst ter wereld en deze middag bezoeken we specifieke tentoonstellingen in de Saatchi Gallery, Hayward- een wereldberoemde galerie voor hedendaagse kunst en een mijlpaal van brutalistische architectuur, het Institute of Contemporary Art een platform voor hedendaagse kunst. We sluiten af in de Whitechapel Gallery. Deze galerie werd in 1901 opgericht. In 1939 werd Picasso’s meesterwerk Guernica hier tentoongesteld en vele beroemde kunstenaars volgden, onder wie Jackson Pollock, Sol LeWitt en Nan Goldin, om er maar een paar te noemen.
Prijs: € 20,-
Inclusief vervoer (openbaar vervoer), begeleiding en entree
In de namiddag is er de mogelijkheid een Evensong bij te wonen, bijvoorbeeld in St.Pauls Cathedral of in Westminster Abbey. U kunt op het aanmeldingsformulier aangeven of u hierin geïnteresseerd bent. Kort voor vertrek of tijdens de reis zullen wij u informeren over de mogelijkheden.
Dag 6 Zondag 29 september
Deze laatste ochtend is ter vrije besteding. Bezoek nog een van de vele bekende musea als de Tate Modern of de National Gallery. Ga fietsen in Hyde Park; bezoek Stamford Bridge, de thuisbasis van voetbalclub Chelsea of kijk Cricket bij Lord’s Cricket Ground.
In de middag reizen wij terug naar Nederland.
NB Programmaonderdelen en -volgorde zijn onder voorbehoud.
Willem Melching studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1988. Van 1989 tot 2022 was hij als historicus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft een aantal publicaties op zijn naam staan over de Europese geschiedenis. Willem Melching schreef veelgeprezen studies over de Bondsrepubliek, de DDR, Joseph Goebbels en een biografie over Adolf Hitler. Daarnaast publiceert hij regelmatig essays, onder andere in het Historisch Nieuwsblad en recent De zelfdenker, een biografie over Karel van het Reve.