De Volkskrant op locatie – Een roadtrip langs hoogte- en dieptepunten van de Europese geschiedenis
met Maarten van Rossem en Willem Melching
Een intensieve studiereis van Utrecht – Keulen – Würzburg – Neurenberg – Regensburg – München – Mantua – Bolzano naar Milaan
25 september t/m 4 oktober 2025
Met introducties van historici Maarten van Rossem en Willem Melching ontdekt u de bewogen en veelal dramatische geschiedenis van een aantal prachtplekken tussen Utrecht en Milaan. De bus fungeert als rijdende collegezaal – Maarten van Rossem zal (mede) via podcasts – speciaal voor deze reis samengesteld – diverse thema’s belichten en deze worden onderweg afgespeeld. Daarnaast zullen beeldfragmenten vertoond worden en zal Willem Melching uitgebreid reflecteren op hetgeen we gezien hebben en nog gaan zien. Willem Melching zal, bijgestaan door lokale specialisten, ook ter plaatse telkens toelichting geven.
Historische baroksteden, diverse romaanse en gotische kathedralen, paleizen, gedenkplekken, boeiende musea en vele stadswandelingen brengen de geschiedenis tot leven. Bijvoorbeeld in Keulen, Bonn en Würzburg waar gotiek en barok de boventoon voeren in de Dom en in de – op Versailles – geïnspireerde Residenz. Nabij Regensburg aanschouwen we het Walhalla met uitzicht op de Donau. Neurenberg en München zijn parels met prachtige historische centra, indrukwekkende musea en architectuur. Maar het zijn ook steden waar de opkomst van het nationaalsocialisme nog steeds tastbaar is. We bezoeken tal van historische plekken: megalomane theaters en stadions waar de propagandamachine floreerde, de bierhallen waar de partij bijeen kwam en de fraaie gebouwen waarmee Hitler München, Hauptstadt der Bewegung, de nodige allure wilde geven. Natuurlijk ontbreken ook de gedenkplaatsen voor Hitlers tegenstanders niet op het programma.
In Bolzano duiken we in de geschiedenis van Tirol en zien we met eigen ogen de welvaart die deze streek zo kenmerkt. In het bekoorlijke Mantua zien we het imponerende Palazzo Ducale en in Milaan zien we onder meer het enorme station en natuurlijk het domplein met de Galleria en vanaf het dak van de Dom met uitzicht op de stad.
Een overweldigende reis naar dramatische en wonderschone plaatsen in Duitsland en Italië.
Studiemiddag Utrecht
We verzamelen in Utrecht en krijgen diverse inleidingen ter voorbereiding op de reis. De zwarte bladzijden van de Europese geschiedenis komen aan de orde. Maarten van Rossem houdt een inleiding met als thema: ‘Het had ook anders gekund’: de keuzemomenten in de Duitse geschiedenis! Stel je voor: Er was geen economische crisis geweest, geen diepe economische crisis in de Weimarrepubliek, geen politieke verwarring, en de NSDAP was een marginaal partijtje gebleven?
De iconische Domtoren staat symbool als getuigenis van zeven eeuwen geschiedenis. Ter afsluiting van de middag een rondleiding in de kelders van dit machtige bouwwerk, gevolgd door een borrel.
De datum en locatie van deze bijeenkomst wordt nog nader bekend gemaakt.
Dag 1 Donderdag 25 september
We verzamelen in de ochtend bij Utrecht Westraven (zie praktische informatie) en vertrekken vandaar naar Keulen, één van de oudste steden van Duitsland en de Hanzestad die door Karel de Grote verheven werd tot aartsbisdom. Onderweg natuurlijk verschillende verhalen over de ontwikkelingen in de stad door de eeuwen heen. Willem Melching verhaalt over de Keulse Dom die pas in de negentiende eeuw is afgebouwd. Niet als symbool van het katholicisme maar van het ontwakende Duitse nationalisme. De ligging aan de Rijn en vlak bij de Franse grens maakte dat extra urgent. Maarten van Rossem spreekt over de bombardementen en wederopbouw: Bijna alle Duitse steden van enige omvang hebben in de loop van WOII enorme schade opgelopen door bombardementen. De centra zijn herbouwd, maar daarbij was wel de prangende vraag of er historiserend of modernistisch moest worden herbouwd, zoals in Münster of Essen?
In Keulen staan nog twaalf Romaanse kerken en de beroemde gotische kathedraal die gekenmerkt wordt door ontelbare pinakels en spitsbogen. Daarnaast zijn de 157 meter hoge torens imposant. Ereburger van de stad, schilder Gerhard Richter, ontwierp in 2007 nieuwe glas-in-loodramen ter afsluiting van de restauratiewerkzaamheden na de Tweede Wereldoorlog.
Maar we beginnen met een lunch in een typische historische Brauerei. Peter Josef Früh vestigde in 1895 in het gebouw van het voormalige “Centrale Theater” de Cölner Hofbräu P. Josef Früh.
Daarna ontdekken we in het Ludwig Museum de indrukwekkende collectie beeldende kunst uit de 20e en 21e eeuw. Met vele werken van Picasso en verder werken van de Russische Avant-garde, Amerikaanse Popart en Duits expressionisme. Het betreft een van de meest toonaangevende musea in Duitsland.
Het diner en de avond zijn ter vrije besteding, uiteraard met suggesties van de begeleiding. Indien u alleen reist en graag met anderen dineert, dan kunt u dit kenbaar maken. De begeleiding zal een suggestie doen. Dit hoeft u pas ter plaatse te beslissen.
Overnachting in Keulen.
Dag 2 Vrijdag 26 september
Op weg naar Würzburg een inleiding op het Haus der Geschichte door Willem Melching. Waarom is de verwerking van de geschiedenis van zo grote betekenis voor de Bondsrepubliek? Wat is het “narratief” dat het Haus der Geschichte” ons wil vertellen?
We bezoeken we het Haus der Geschichte in Bonn, waar de naoorlogse geschiedenis van Duitsland onderwerp is van de tentoonstelling. Historische film- en geluidsfragmenten belichten gebeurtenissen als de Koude Oorlog, de splitsing van Duitsland in Oost en West en de wederopbouw. Ook de Eenwording en hedendaagse thema’s als globalisering en migratie krijgen aandacht.
U kunt op eigen gelegenheid lunchen in het museum. Daarna gaat de reis verder naar barokstad Würzburg in het noordwesten van de deelstaat Beieren, waar we in de loop van de middag aankomen. Onderweg natuurlijk weer inleidingen ter voorbereiding op het bezoek. We beginnen met een wandeling door de Altstadt. Würzburg vormt ook startpunt van de Romantische Straße; de middeleeuwse handelsweg van de Main naar Tirol. Het is aardig slenteren langs het voormalige stadhuis, de markt en de oude universiteit.
Het diner en de avond zijn ter vrije besteding, uiteraard met suggesties van de begeleiding.
Overnachting in Würzburg.
Dag 3 Zaterdag 27 september
We beginnen de ochtend met de bezichtiging van de Residenz, het slot van de bisschoppen van Mainz en Bamberg en een combinatie van rococo- en barokarchitectuur. De enorme afmetingen verraden al direct de inspiratiebron van deze vorsten: het hof van Lodewijk de Veertiende in Versailles. Binnen is het trappenhuis met het magnifieke plafond van de Venetiaanse schilders familie Tiepolo te bewonderen. Ook de staatsievertrekken, de hofkerk en de verassende tuinen zijn zeer de moeite waard. U kunt op eigen gelegenheid lunchen en daarna rijden we naar Neurenberg. Onderweg gaat Willem Melching in op de vraag hoe je een land eigenlijk kunt berechten? Wat is genocide nu eigenlijk echt? Wat is eigenlijk Vergangenheitsbewältigung? Speelden de processen daar een rol in? Daarnaast gaat hij in op de rol van Neurenberg in de geschiedenis van Duitsland (Wagner) en de NSDAP in het bijzonder. Ook Leni Riefenstahl komt aan bod.
In Neurenberg allereerst een bezoek aan het gerechtshof waar na de Tweede Wereldoorlog de beroemde Neurenberger Processen plaatsvonden. Juist hier omdat het een van de weinige gerechtsgebouwen was in Duitsland dat niet verwoest was. Ook de nabijgelegen gevangenis was een reden voor deze locatie. En natuurlijk speelde zijdelings de symboliek van de stad als plaats voor de Rijkspartijdagen. We bezoeken het Paleis van Justitie in zien de rechtszaal, Saal 600. Boven in het gebouw bezoeken we tevens de tentoonstelling over het proces tegen de oorlogsmisdadigers van de Nazitop, zoals Goering, Keitel, von Ribbentrop en Speer. Het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties komt ook aan de orde.
In de namiddag maken we een wandeling in het historische centrum. De avond is ter vrije besteding. In de nabijheid van het hotel vindt u talloze restaurantjes.
Overnachting in Neurenberg.
Dag 4 Zondag 28 september
Tot aan de Tweede Wereldoorlog behoorde Neurenberg tot één van de mooiste middeleeuwse steden van Duitsland. In de oorlog werd de stad echter voor 90% verwoest door de Geallieerden omdat juist deze stad een centrum van het nazisme was. Hier bouwde Hitler een enorm complex voor de jaarlijkse Rijkspartijdagen. In 1935 werden hier de beruchte Neurenberger wetten afgekondigd, die de ‘wettelijke’ basis moesten leveren voor de Jodenvervolgingen. Veel van de gebouwen op het terrein zijn min of meer bewaard gebleven en bieden tegenwoordig onderdak aan het interessante Dokumentations-zentrum Reichsparteitagsgelände, dat momenteel verbouwd wordt maar nog een tijdelijke tentoonstelling biedt. Vanzelfsprekend zien we ook de Zeppelinfeld en –tribune, vereeuwigd in Leni Riefenstahls propagandafilm ‘Triumph des Willens’ (1935). Ook de imposante Kongresshalle, naar voorbeeld van het Colosseum in Rome, dat nu verbouwd wordt, komt aan bod.
We lunchen gezamenlijk in de nabijheid van de Große Straße, ooit als paradeplek voor de Wehrmacht bedoeld en nu overwegend parkeerterrein.
We rijden aan het begin van de middag verder naar Regensburg. We luisteren naar de podcast van Maarten van Rossem: Amerikaanse auto’s zijn meestal groot en bruikbaar, het technische binnenwerk is zo simpel en liefdeloos mogelijk geconstrueerd. Dat is anders bij Duitse auto’s (en deels bij Japanse auto’s). Ook waar je het niet kunt zien zijn Duitse auto’s keurig en met liefde afgewerkt. Duitsers houden van “mooie techniek, engineering is een kunst!”
Willem Melching verhaalt over het Walhalla – fusie van Duits nationalisme en de Griekse oudheid oftewel waarom dachten alle negentiende-eeuwers dat zij de erfgenamen van de Griekse Oudheid waren?
We brengen een bezoek aan het Walhalla. Gelijkend op het prachtige Parthenon op de Akropolis in Athene, ligt het Walhalla boven de oevers van de Donau. Een werkelijk indrukwekkend marmeren bouwwerk in het landschap: 125 meter lang, 55 meter hoog. Het neoclassicistische Walhalla, tien kilometer ten oosten van Regensburg werd door architect Leo von Klenzeontworpen. Deze neoclassicistische architect werkte jarenlang in dienst van koning Lodewijkm I van Beieren. Hij was in 1816 door Lodewijk tot hofarchitect benoemd. Het Walhalla bij Donaustauf werd tussen 1830 en 1841 gebouwd in opdracht van koning Lodewijk I van Beieren. Het Walhalla is een eretempel met standbeelden, bustes en andere beeldhouwwerken voor staatslieden, militairen, wetenschappers en kunstenaars die belangrijk waren voor de ontwikkeling van het Duitse gebied.
Overnachting in Regensburg.
Dag 5 Maandag 29 september
We vertrekken vroeg naar München. Onderweg verhaalt Willem Melching over München als centrum van moderne kunst rond 1900. ’s Ochtends maakt u de wandeling met Willem Melching met als thema: München als Hauptstadt der Bewegung. Dit is een veelbewogen, maar minder glorieuze periode uit de geschiedenis van de stad. Geïnspireerd door de fascistische Mars op Rome (1922) van Mussolini probeerde Hitler met een staatsgreep de Weimarregering omver te werpen. Vervolgens zou een Mars op Berlijn worden georganiseerd. We bekijken onder meer de Feldherrnhalle, het toneel van de putsch van 1923. De staatsgreep mislukte totaal, maar maakte Adolf Hitler, de leider van de toen nog onbeduidende Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP), in één klap tot een nationale bekendheid. We zien ook andere bolwerken van de beweging. We sluiten de wandeling af bij het voormalige partijhoofdkwartier waar in 1938 het Münchener Abkommen (Verdrag van München) werd ondertekend.
Of u heeft de mogelijkheid op eigen gelegenheid een museum te bezoeken. Er zijn er talloze in de stad die zeer de moeite waard zijn zoals bijvoorbeeld de Alte en de Neue Pinakothek alsook de Pinakothek der Moderne. Andere interessante musea: Sammlung Goetz. Voorheen lag het zwaartepunt van de collectie op Arte Povera-werken van de 60er jaren van de 20e eeuw. Later werd de collectie uitgebreid met beeldend werk van jonge kunstenaars uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Een heel ander type museum is bijvoorbeeld het BMW Museum en het ernaast gelegen BMW Welt. Het legendarische Deutsches Museum herbergt een van de fraaiste techniekmusea ter wereld. Het is onlangs compleet gerenoveerd. Maarten van Rossem besteedt in zijn podcast aandacht aan de technologische ontwikkelingen in Duitsland die in dit museum beeldend naar voren komen.
Kortom, een verscheidenheid aan opties deze ochtend of middag om uw eigen accent te plaatsen.
Lunch en diner op eigen gelegenheid.
In de vroege avond gaan wij op weg naar Bolzano waarbij we overnachten in Innsbruck. We luisteren naar de podcast van Maarten van Rossem: De opkomst van de AfD baart velen zorgen. Herleeft het nationaalsocialisme? Nee, dat is niet geval, de AfD is de gestolde politieke woede van de voormalige DDR vanwege het vrijwel spoorloos opruimen van die DDR door de triomferende BRD.
Overnachting in Innsbruck.
Dag 6 Dinsdag 30 september
We vertrekken vroeg in de ochtend voor het laatste deel van de tocht naar Bolzano die uiteraard opgeluisterd wordt door inleidingen, fragmenten en beelden. Willem Melching verhaalt over Zuid-Tirol met als vraagstelling: Probleem of voorbeeld voor multiculturele harmonie?
We luisteren naar de podcast van Maarten van Rossem: Otzi, de ijsmens werd in 1991 gevonden door wandelaars. Na enig gepruts bleek de mummie meer dan 5000 jaar oud te zijn. Aanvankelijk was Otzi een Oostenrijker, maar nadere studie leerde dat hij eigenlijk een Italiaan was, en dat is natuurlijk een verschil van immense betekenis. Otzi rust nu bevroren en wel in Bolzano en trekt honderdduizenden bezoekers. Zijn longen bleken zwart beroet vanwege de kampvuren waarbij hij zijn leven had gesleten.
Door sublieme vergezichten over de Alpen reizen we van Oostenrijk naar het Italiaanse gedeelte, gedomineerd door weelderige wijngaarden en boomgaarden onder de mediterrane zon. Kerken, kapellen en kastelen sieren het berglandschap. Bolzano is de hoofdstad van Zuid-Tirol, de noordelijkste autonome provincie van Italië, onderdeel van de autonome regio Trentino-Zuid-Tirol. In wezen beslaat deze het oppervlak van het historische kroonland Tirol van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie, waarvan het zuidelijke deel in 1919 door Italië geannexeerd werd. Het middeleeuwse Bolzano is een interessant voorbeeld van de complexe sociale, economische en politieke dynamiek die de regio kenmerkt.
Een historische figuur die een periode van bijzondere pracht en praal in Bolzano markeerde was Claudia De’Medici. Tot op de dag van vandaag zijn de (barokke) erfenissen van haar mecenaat in de stad terug te vinden. Bolzano is een van de rijkste steden in Italië, heeft een hogere mate van autonomie, wat betekent dat 90% van de belastinginkomsten behouden blijft, naast exclusieve wetgeving en bevoegdheden. De hoge mate van welvarendheid is te zien in het stadsbeeld.
In de ochtend aankomst in Bolzano waarna een wandeling door Willem Melching met nadruk op de fascistische architectuur die nog terug te vinden is in Bolzano. De fascistische Italianisering zorgde voor een nieuw stedenbouwkundig plan, dat vanaf 1935 het aanzicht van Bolzano radicaal veranderde en Bolzano naar het zuiden uitbreidde met de nieuwe wijken Semirurali en het industriegebied waar voorheen alleen wijngaarden en boomgaarden waren.
Het Overwinningsmonument, een controversieel stuk marmer dat precies op het punt van toegang tot het Italiaanse deel van de stad staat, werd gebouwd in opdracht van Mussolini na de Italiaanse bezetting van Alto Adige en ter herinnering aan de overwinning op het Oostenrijks-Hongaarse Rijk.
Ook zien we het huidige Piazza del Tribunale dat dateert uit de periode tussen 1939 en 1942, toen het werd ingericht als Mussoliniplein. Het voormalige hoofdkwartier van de Italiaanse fascistische partij huisvest nu het belastingkantoor van Bolzano en de gevel is versierd met een enorm reliëf van Hans Piffrader met in het midden Mussolini te paard. Het hele reliëf bestaat uit 57 panelen van verschillende breedtes en hoogtes van 2,75 m, over een totale breedte van 36 meter.
De verlichte letters “Niemand heeft het recht om te gehoorzamen” werden in 2017 boven het monumentale bas-reliëf geplaatst in de drie nationale talen Duits, Italiaans en Ladinisch. Na zonsondergang schittert het plein onder deze tekst van Hannah Arendt, de beroemde Joodse Duits-Amerikaanse filosofe.
De tweede wandeling richt zich meer op de middeleeuwse binnenstad. De stad met twee karakters wordt tastbaar met talloze verwijzingen naar het Duits-Oostenrijkse verleden in de kerken, (voormalige) kloosters, palazzo met fresco’s en het straatbeeld.
In de namiddag kunt u op eigen gelegenheid een bezoek brengen aan het Archeologisch Museum waar Ötzi de archeologische sensatie is en naast onderzoeksonderwerp ook museumobject. Ötzi is een uitstekend bewaard gebleven gletsjermummie uit de Steentijd, zo’n 5300 jaar gelden. Hij gebruikte nog stenen werktuigen, maar bezat een innovatieve en zeer waardevolle koperen bijl. In dit museum worden uitkomsten uit onderzoek naar Ötzi en zijn gereedschap en persoonlijke bezittingen tentoongesteld. Middels DNA-onderzoek is men veel te weten gekomen over klimaat, landbouw, flora en fauna tijdens zijn leven. Hij had lactose-intolerantie en een verhoogde kans op hart- en vaatziekten waaruit blijkt dat dit dus geen ‘welvaartsziekten’ zijn. De uitkomsten van (internationaal) wetenschappelijk onderzoek zijn veelzijdig en worden nog altijd aangevuld.
De avond is ter vrije besteding. In de nabijheid van het hotel vindt u talloze restaurantjes.
Overnachting in Bolzano.
Dag 7 Woensdag 1 oktober
Vanochtend gaan we de grens over naar Italië voor een bezoek aan het bekoorlijke Mantua. Hier bezoeken wij het Palazzo Ducale, het resultaat van 300 jaar extravagant mecenaat door de Gonzaga dynastie (Mantegna’s fresco’s in de Camera degli Sposi, Pisanello fresco’s, Rubens altaarstuk). Het Palazzo Ducale ligt aan het mooie Piazza Sordello. Het is een enorm complex van aaneengeschakelde paleizen, tuinen, galerijen, binnenplaatsen, een kasteel en kerk. ‘Een stad in de vorm van een paleis’ werd het wel genoemd, het was lange tijd het grootste paleis van Europa.
Het complex telt meer dan vijfhonderd kamers en 15 tuinen, hoven, pleinen en binnenplaatsen.
Lunch op eigen gelegenheid. In de middag ook nog bezoek aan het Palazzo del Te. Het voormalige lusthof en buitenverblijf van markies Federico II Gonzaga ligt aan de rand van de stad.
Het paleis is gebouwd tussen 1524 en 1535 en is een meesterwerk van Giulio Romano, die zich bij het ontwerp liet inspireren door de ‘domus romana’. Palazzo del Te is verdeeld in grote vertrekken, elk versierd met fraaie fresco’s. De bekendste zalen zijn de Camera dei Giganti, een kamer vol reuzen, de Camera di Amore e Psiche, met de nodige erotische taferelen, en de Sala dei Cavalli, de zaal van de paardenter herinnering aan de paardenstallen die hier vroeger stonden.
Diner op eigen gelegenheid en vrije avond.
Overnachting in Mantua.
Dag 8 Donderdag 2 oktober
We verlaten Mantua en rijden via het zuiden van het Gardameer naar Milaan, een bruisende stad met prachtige renaissance, moderne en hedendaagse architectuur en schilderkunst. De busreis wordt weer gelardeerd door een podcast van Maarten van Rossem: “Heel lang heb ik gedacht dat Berlusconi en Trump familie van elkaar waren; misogyne proleten en geboren oplichters. Populistische mannen vertonen dit patroon vaak. Opscheppers en leugenaars. Daarom is Meloni een interessante uitzondering. Zij is een populist maar ook een intelligente vrouw, die resultaten weet te boeken”.
We komen vroeg in de middag aan in Milaan en hebben allereerst een gezamenlijke lunch. Dan wandelen langs de Chiesa di San Bernardino alle Ossa. Het unieke aan deze kerk is de kapel, die voorzien is van duizenden menselijke botten en schedels. Het ontstaan hiervan is te herleiden naar de dertiende eeuw, waarin men ruimte te kort kwam om overledenen te begraven.
Dan bezoeken we de magistrale Dom. De bouw van de kathedraal van Milaan begon in 1386, toen de stijl van de gotische kathedralen zijn hoogtepunt had bereikt. Aan de vooravond van de kroning van Napoleon als koning van Italië en op zijn initiatief werden nieuwe werkzaamheden uitgevoerd om de gevel te voltooien (1807-1813). We zien de Dom van binnen en gaan per lift het dak op (afdaling via de trap), met panoramisch uitzicht. Boven maakt u een wandeling door een indrukwekkend stenen bos, vol met prachtige versieringen uitgehouwen in Candoglia-marmer. Er zijn meer dan 3.400 beelden, 150 waterspuwers, 96 reuzen, 410 kraagstenen voor beelden, samen met vliegende steunberen, valkuilen, en natuurlijk een stille bevolking van heiligen en martelaren die waken over de kathedraal.
Dan wandelen we door de historische winkelgalerij Galleria Vittorio Emanuele II van architect Giuseppe Mengoni dat spectaculair aan het domplein gelegen is. Er werd gebruik gemaakt van gietijzer en glas, een vernieuwende techniek in die tijd. Zowel het aanbod in de luxe winkels als de galerie zelf zijn adembenemend.
We eindigen bij het Teatro alla Scala, al eeuwen de locatie voor operaliefhebbers. Legendarische opera’s zoals o.a. Verdi’s Otello en Puccini’s Madama Butterfly werden voor het eerst in dit theater uitgevoerd. Indien u wenst kunt u het theater op vrijdag op eigen gelegenheid van binnen bezoeken.
Hierna rijden we naar ons hotel en checken in. Diner en avond ter vrije besteding.
Overnachting in Milaan.
Dag 9 Vrijdag 3 oktober
In de ochtend wordt de reis door Willem Melching afgesloten met een bezoek aan het megalomane Centraal Station en een wandeling door ‘de stad van de toekomst’. Het kopstation werd geopend in 1931, maar kende een lange voorgeschiedenis die in 1906 begon. Architect Stacchini was geïnspireerd door de klassieke Romeinse architectuur, de Weense Secession en het Union Station in Washington D.C. Vertraagd door de Eerste Wereldoorlog werden de plannen onder Mussolini aangepast. De letters SPQR, her en der op het station aangebracht, zijn een afkorting van Senatus Populusque Romanus, de officiële Latijnse benaming van het Romeinse Rijk, waar fascisten graag naar verwezen. De enorme afmetingen van het station zijn ongekend.
Hierna rijden we naar de Biblioteca degli alberi, een park dat maar liefst 95.000 m2 bestrijkt. In het park zelf staan 500 bomen van 19 verschillende soorten, er staan 35.000 planten en er zijn 22 bossen in kringvorm aangeplant. Het is als het ware een botanische stadsbibliotheek aan bomen en gewassen. De Nederlandse tuinarchitect Piet Oudolf was verantwoordelijk voor dit ontwerp. Aan de randen van het park torenen de hoge wolkenkrabbers van Unicredit aan en het Bosco Verticale, twee enorme appartementengebouwen die volledig beplant zijn met bomen en struiken. Het toont ons de ontwikkelingen die in steeds meer Europese steden wordt ingeslagen om de toegenomen urbanisatie in nieuwe banen te leiden. Meer aandacht voor natuurbehoud in de stad, ook vanwege klimatologische ontwikkelingen maar bovenal gericht op ‘leefbaarheid’.
De middag is ter vrije besteding. Er zijn talloze mogelijkheden natuurlijk om uw tijd door te brengen. Hieronder reeds enige suggesties, op locatie geholpen door de reisbegeleiding.
Indien gewenst kunt u in de Basilica Santa Maria delle Grazie de fresco van Leonardo da Vinci, Het Laatste Avondmaal bewonderen. Of u gaat naar het prachtige museum de Pinacoteca di Brera. Gelegen naast de Accademia di Belle Arti, de kunstacademie waar studenten kunstwerken mogen nabootsen om de kneepjes van het vak te leren. We vinden hier een van de belangrijkste collecties Italiaanse schilderijen van de 13e tot de 19e eeuw.
Of breng een bezoek aan het Museo del Novecento met zijn immense collectie moderne en hedendaagse kunst. Het uitzicht op de Dom en de Galleria is spectaculair en er is een leuk restaurant bovenin.
De Villa Necchi, een prachtige art deco-villa uit de jaren 30 van de vorige eeuw. behoorde aan de zeer vermogende Nedda en Gigina Necchi.
En tenslotte is er nog de Fondazione Prada, het museum voor moderne kunst. De Nederlandse architect Rem Koolhaas tekende voor het ontwerp van deze oude distilleerderij die nu expositieruimte is. We vinden hier werken van grote namen als Jeff Koons, Damien Hirst en Roy Lichtenstein.
Of u slentert gewoon wat rond in de stad. Bezoek bijvoorbeeld één van oudste en meest gerenommeerde delicatessenwinkels. Een winkel met drie verdiepingen op steenworp afstand van de Dom met verse handgemaakte pasta, klassieke gastronomische bereidingen, kant-en-klare gerechten om te bezorgen of mee te nemen, verse kazen en vleeswaren, fruit, groenten, snoep en verpakte producten van het merk Peck. Op de -1 verdieping bevindt zich een van de grootste wijnwinkels van Italië, met meer dan 3000 beschikbare labels. Er is ook een café en een bistro om bijvoorbeeld te lunchen.
Voor degenen die per bus terug willen reizen: in de vroege avond vertrek uit Milaan. We overnachten in de omgeving van Luzern en reizen op dag 10, zaterdag 4 oktober terug naar Utrecht waar we in de vroege avond aankomen.
Voor degenen die terug willen vliegen: in de vroege avond vliegt u op eigen gelegenheid vanaf Milaan terug naar Amsterdam. Afhankelijk van uw wensen en het moment van reserveren kan hier een toeslag gelden. Transfer naar het vliegveld op eigen gelegenheid.
Voor degenen die per trein terug willen reizen: U reist op eigen gelegenheid rond 18.00 uur ’s avonds van Milaan naar Zürich en stapt daar over naar de nachttrein waar u op zaterdag 4 oktober in de ochtend op Utrecht CS aankomt. Afhankelijk van uw wensen en het moment van reserveren kan hier een toeslag gelden. Transfer naar het station op eigen gelegenheid.
Programmaonderdelen en -volgorde onder voorbehoud
Prof. dr. Maarten van Rossem(1943) studeerde van 1962 tot 1970 geschiedenis in Utrecht. Hij promoveerde in 1983 op een studie over joodse intellectuelen in de Verenigde Staten. In 1996 werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. In 2004 werd hem door de KNAW de Eureka Prijs toegekend vanwege zijn verdiensten voor de popularisering van de wetenschap. Van Rossem geeft regelmatig commentaar op politieke en culturele kwesties voor radio en televisie en is hoofdredacteur van het maandblad Maarten!
Dr. Willem Melching studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1988. Van 1989 tot 2022 was hij als historicus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft een aantal publicaties op zijn naam staan over de Europese geschiedenis. Willem Melching schreef veelgeprezen studies over de Bondsrepubliek, de DDR, Joseph Goebbels en een biografie over Adolf Hitler. Daarnaast publiceert hij regelmatig essays, onder andere in het Historisch Nieuwsblad en recent De zelfdenker, een biografie over Karel van het Reve.
Administratiekosten
Voor alle reizen van Pied à Terre geldt dat € 30,- administratiekosten per boeking in rekening wordt gebracht.
Audiosysteem
Tijdens de reis wordt gebruikgemaakt van een audiosysteem. Zo kunt u de reisbegeleiding overal goed verstaan en kunt u afstand tot elkaar bewaren.
Intensiteit van de reis
Onze reizen worden met zorg samengesteld en zijn relatief intensief. De reisprogramma’s zijn doorgaans vrij intensief. Voor onze reizen en alle excursies geldt dat u goed ter been dient te zijn en zonder persoonlijke hulp en hulpmiddelen kunt wandelen. Indien u dit niet kunt dan is het niet mogelijk in te schrijven voor de reis en de excursies.
Diner
Er bestaat de mogelijkheid om gezamenlijk te dineren. U kunt zich iedere dag inschrijven voor het diner als u dit graag met anderen van de groep zou doen. De begeleiding doet dan een voorstel voor een restaurant. Dit hoeft u pas ter plaatse te beslissen.
CO2-Compensatie
Bij deze reis wordt de CO2-voetafdruk gecompenseerd. Deze is berekend voor de hele reis. De CO2-compensatie is mogelijk gemaakt door de samenwerking met FairClimateFund. Zij investeren in Fairtrade gecertificeerde klimaatprojecten, zoals het BCS biogasproject in India. In dit project maken huishoudens de overstap van koken op open vuur naar het gebruik van biogas. Dit leidt tot minder CO2-uitstoot, verbeterde leefomstandigheden voor de huishoudens én Fairtrade Carbon Credits voor uw compensatie. Kijk voor meer informatie op www.fairclimatefund.nl.
Vervoer naar de bestemming
Tijdens deze reis maken wij gebruik van een comfortabele touringcar die rijdt onder strikte naleving van het Rijtijdenbesluit en in het bezit is van een ISO 9001-certificering met een ANVR-Veiligheidsdocument of gelijk daaraan. We werken voor onze reizen uitsluitend samen met touringcarbedrijven die tevens in het bezit zijn van het ISO 14001-certificaat voor milieumanagement.
De touringcar vertrekt vanaf Utrecht Westraven. De deelnemers ontvangen t.z.t. nadere informatie over de opstapplek.
Grensdocumenten
Voor reizen binnen Europa dient uw paspoort of identiteitskaart geldig te zijn tot en met de datum van terugkeer.
Doorgaan van de reis
Voor de uitvoering van de reis staan wij in nauw contact met onze lokale partners. Ook kijken wij hierbij naar de reisadviezen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zoals die zijn gepubliceerd op www.nederlandwereldwijd.nl/reizen/reisadviezen.
Verzekeringen
Let u erop dat u goed verzekerd bent, zowel voor wat betreft de reis- als de annuleringsverzekering. U kunt dit via ons regelen maar dit is niet noodzakelijk. Kijk goed na voor welke reissom u verzekerd bent indien u elders bijvoorbeeld een doorlopende annuleringsverzekering heeft afgesloten. Veelal is hieraan een maximum bedrag verbonden.
U kunt een reis- en/of annuleringsverzekering via ons afsluiten. Zodra u van ons de bevestiging/nota heeft ontvangen voor de reis ontvangt u ook de formulieren hiervoor. Deze dient u ingevuld aan ons retour te sturen waarna wij de verzekeringen kunnen aanvragen bij a.s.r.verzekeringen, onze partner in deze.
Kijk voor de informatiefolder van de kortlopende reis- en annuleringsverzekeringen van a.s.r. verzekeringen en de voorwaarden op de site van a.s.r. verzekeringen, onze partner op het gebied van verzekeringen: https://www.asr.nl/ikkieszelf
U dient uw annuleringsverzekering binnen 7 dagen na ontvangst van uw boekingsbevestiging af te sluiten. Indien u elders een annuleringsverzekering heeft afgesloten dan adviseren wij u te controleren of de hoogte van het bedrag op uw factuur voldoende gedekt wordt door de verzekering.
Reisverzekering Europa
De premie voor de verschillende pakketten bedragen:
De poliskosten bedragen € 3,50. Over delen van de premie en over de poliskosten betaalt u assurantiebelasting.
Annuleringsverzekering
De premie voor de Kortlopende Annuleringsverzekering is 5% van de reissom.
De premie voor de Kortlopende Allrisk Annuleringsverzekering is 7% van de reissom.
De poliskosten bedragen € 4,24.
Over de premie en de poliskosten betaalt u 21% assurantiebelasting. De voorwaarden van de kortlopende annuleringsverzekering kunt u teruglezen op https://www.asr.nl/ikkieszelf
Voorwaarden
Deze reis valt onder de ANVR Voorwaarden en de Aanvullende Voorwaarden van Pied à Terre Reizen. Hierboven werden al een aantal voorwaarden genoemd. De uitgebreide voorwaarden vindt u apart vermeld net zoals de Basisrechten krachtens Richtlijn (EU) 2015/2302 en praktische vragen en antwoorden rondom Corona.
Annuleringsvoorwaarden
Wij hanteren de onderstaande annuleringsvoorwaarden tenzij anders vermeld bij de specifieke reis.
Indien een overeenkomst wordt geannuleerd, kan de reisorganisator de reiziger naast eventueel verschuldigde reserveringskosten de volgende annuleringskosten in rekening brengen:
* Bij annulering tot de 42e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: de aanbetaling maar niet meer dan 35% van de reissom;
* Bij annulering vanaf de 42e kalender dag (inclusief) tot de 28e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 35% van de reissom;
* Bij annulering vanaf de 28e kalenderdag (inclusief) tot de 21e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 40% van de reissom;
* Bij annulering vanaf de 21e kalenderdag (inclusief) tot de 14e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 50% van de reissom;
* Bij annulering vanaf de 14e kalenderdag (inclusief) tot de 5e kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 75% van de reissom;
* Bij annulering vanaf de 5e kalenderdag (inclusief) tot de vertrekdag: 90% van de reissom;
* Bij annulering op de vertrekdag of later: de volledige reissom.
Onder reissom wordt in dit kader verstaan de door of namens de organisator gepubliceerde prijs, exclusief reserveringskosten, verzekeringspremies en bijdrage Calamiteitenfonds.
Door te boeken gaat u akkoord met de gestelde voorwaarden.
Boeking en informatie:
Boeken kunt u direct op www.piedaterrereizen.nl of via het aanmeldingsformulier.
Volkskrant / Pied à Terre
Reissom vanaf € 2745,- per persoon
Toeslag Eenpersoonskamer € 485,-
Inbegrepen: reis per comfortabele touringcar Utrecht – Milaan v.v * verblijf in gunstig gelegen 3 en 4 sterren hotels op basis van logies & ontbijt in een tweepersoonskamer * vijf maal lunch * programma zoals omschreven inclusief vervoer en entrees * deskundige begeleiding van Maarten van Rossem (via speciaal voor deze reis ontwikkelde podcasts) en Willem Melching * de CO2-afdruk van de reis wordt gecompenseerd
Niet inbegrepen: verzekeringen * persoonlijke uitgaven * fooien * overige maaltijden * drankjes * bijdrage Calamiteitenfonds € 2,50 per boeking * administratiekosten € 30,- per boeking * bijdrage SGR € 5,- per persoon
Voor de terugreis zijn er verschillende mogelijkheden:
En natuurlijk is het ook mogelijk uw verblijf te verlengen en op een latere datum naar Nederland terug te reizen.