Vrijdag 12 september
We vertrekken in de ochtend per Eurostar naar Parijs, waar we iets na het middaguur aankomen op Gare du Nord. Onze bagage wordt naar het hotel vervoerd, maar wij gaan meteen van start met het programma.
Het Musée des Arts Décoratifs brengt de iconische figuren van de Art Deco stijl samen en bezit ’s werelds meest opmerkelijke collectie uit deze periode, waaronder stijlkamers en een aantal meesterwerken van de Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes die in 1925 in Parijs werd gehouden. Lak, kostbare houtsoorten en zijde zijn de luxueuze materialen die worden gebruikt om meubels en voorwerpen te creëren met eenvoudige lijnen die traditie en moderniteit combineren. Ze werden ontworpen door de belangrijkste ontwerpers uit die tijd, waaronder Armand-Albert Rateau, André Goult, Jacques Ruhlmann en Pierre Legrain. Tegelijkertijd bewaart het museum belangrijke stukken van het modernisme van o.a. Le Corbusier, Eileen Gray, René Herbst, Robert Mallet-Stevens, Charlotte Perriand en Sonia Delaunay,
Vervolgens wandelen we naar het Petit Palais dat werd gebouwd voor die andere belangrijke expositie, de wereldtentoonstelling van 1900. Architect Charles Girault bereikte een geslaagde mix van traditionele en moderne architectuur en de meest sfeervolle museum binnentuin van Parijs. Het Petit Palais herbergt een belangrijke collectie decoratieve muurschilderingen en beeldhouwwerken die tussen 1903 en 1925 zijn gemaakt en geeft een mooi beeld van de vormlust die Parijs kenmerkt.
Tijdens onze wandeling in de middag zien we ook het prachtige Art Deco Champs-Elysées Theater, en het Palais de Tokio en het Palais Chaillot die ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling in 1937 verrezen en het eindpunt van de Art Deco betekenden. . Ook zien we de Pont de Bir-Hakeim, een van de mooiste Art Deco-bruggen van Parijs, met smeedijzeren versieringen en prachtig uitzicht op de Eiffeltoren.
Vervolgens keren we terug naar ons hotel en is er tijd om op te frissen. De nabijgelegen Rue des Martyrs is een heerlijke straat om te wandelen met talloze kleine winkeltjes, brasserieën en cafés. Het is bijna dorps te noemen en toch zo dicht bij diverse theaters, Montmartre en kleine musea. Niet ver van ons hotel ligt het Casino de Paris. Mistinguett, Tino Rossi, Joséphine Baker en Zizi Jeanmaire: alle iconen van de music-hall hebben opgetreden in het Casino de Paris. Het bestaat al sinds 1880 en heeft tegenwoordig een prachtige art-decofaçade.
Deze eerste avond dineren we gezamenlijk in de beroemde Brasserie Mollard met een prachtig Art Nouveau interieur. Voor de overige avonden ontvangt u van ons suggesties voor de architectonische en culinaire parels van Parijs.
Zaterdag 13 september
Na het ontbijt vertrekken al wandelend naar het Atelier Néerlandais waar enkele inleidingen gehouden zullen worden. Onderweg zien we een iconisch art deco meesterwerk in Parijs. Het theater Folies Bergères, geopend in 1869, verwierf zijn status als art-deco-icoon echter pas in 1926 tijdens een grote renovatie toen de zo kenmerkende gevel aangepast werd. We passeren ook de Galerie Vivienne, van iets vroegere datum maar wel voorzien van de typische Franse drang tot decoratie. Gebouwd in 1823 volgens de plannen van architect François Jean Delannoy dient het tegenwoordig als de locatie voor talloze evenementen, waaronder filmopnames, haute couture shows en tentoonstellingen van bekende kunstenaars.
Na ons bezoek aan het Atelier Néerlandais gaan we lunchen in La Coupole. Dit historische restaurant, gelegen in de wijk Montparnasse in Parijs, staat bekend om zijn art-deco-interieur en was in het begin van de 20e eeuw en vooral tijdens Les Années Folles, de ontmoetingsplaats voor kunstenaars en intellectuelen.
In de middag brengen we een bezoek aan het intieme Musée Bourdelle, gewijd aan de Franse beeldhouwer die een belangrijke figuur was in de Art Deco beweging en de overgang van de Beaux-Art stijl naar moderne beeldhouwkunst. Bourdelle maakte de beeldhouwwerken voor de gevels van het Theatre de Champs Elysees, de voorstudies zijn hier op ooghoogte te zien.
Vanmiddag brengen we ook een bezoek aan het Musée d’Orsay waar, naast de vele schilderijen en beelden uit de 2e helft van de 19e eeuw en het eerste deel van de 20e eeuw, ook collecties toegepaste kunst uit deze tijd te bewonderen zijn. De historiserende 19e-eeuwse stijlen en kunstwerken uit de art nouveau en art déco komen aan bod.
Daarna retour naar ons hotel en avond ter vrije besteding.
Zondag 14 september
Vanochtend gaan we op weg naar het 16e arrondissement en Boulogne-Billancourt. Op de uitbundigheid en fantasie van de Art Nouveau stijl volgden tussen de twee wereldoorlogen twee architectonische stromingen met strakke en rationele vormen: Art Deco en Moderne Beweging. Twee stijlen die de voorkeur gaven aan harmonie in vormen en functionele accommodaties. De stad Boulogne-Billancourt, grenzend aan het 16e arrondissement, heeft veel villa’s en bijzondere hotels van deze twee stromingen, gebouwd door de grootste architecten zoals Le Corbusier, Mallet Stevens, Courréges en de gebroeders Perret.
De wandeling begint bij Porte de Saint-Cloud en we zien een groot aantal iconische gebouwen uit deze periode. Eén van de juweeltjes in deze stad is het Musée des Années Trente, het Museum van de jaren 1930 gevestigd in het Espace Landowski aan de avenue André Morizet 28, naast het prachtige stadhuis ontworpen door Tony Garnier in 1931 – 1934. Het gebouw is een schepping van architectenbureau Lobjoy Bouvier Boisseau in samenwerking met Yovan Josic, opgeleverd in 1998. Duidelijk een ode aan de architectuur van Le Corbusier en Malet-Stevens.
De avond is ter vrije besteding en het diner is op eigen gelegenheid. Ga bijvoorbeeld naar
een architectonisch juweeltje: café Prunier. Het restaurant is ontworpen door architect Louis-Hippolyte Boileau in 1925 en heeft grote glazen openingen en een prachtige blauwe mozaïekgevel met verbazingwekkende details van Auguste Labouret. Hoewel cirkels overheersen, zijn er ook halve cirkels met zonnestralen, vijfhoeken, sterren, kwallen en vissen; geometrische en dierlijke motieven zijn typisch voor Art Deco.
Maandag 15 september
We gaan in de ochtend naar de Saint Jean Bosco. Deze katholieke kerk werd gebouwd tussen 1933 en 1937 en heeft een art-decostijl die is ontworpen door de Roemeense architect Dumitru Rotter en zijn zoon René. Het is ook geïnspireerd op de kerk Notre-Dame du Raincy. De 53 meter hoge klokkentoren domineert de omgeving en binnen kun je gebrandschilderde ramen bewonderen van Jean Gaudin en Antoine Bessac, evenals ornamenten en altaren van het Maujéman-atelier, een dynastie van meester-glasblazers en mozaïsten die drie generaties overspant.
We gaan verder naar het Bois de Vincennes, waar het Palais de la Porte Dorée, het enige overblijfsel van de Exposition Coloniale uit 1931 is. Het beslaat 16.000 m², heeft een fascinerende façade in bas-reliëf van Alfred Janniot. Tegenwoordig is hier het Musée National de l’Histoire de l’Immigration gevestigd.
We sluiten de reis in stijl af bij Brasserie Bofinger. Hier draait het niet alleen om het eten, maar om de hele ervaring. De schoonheid van de Belle Époque is hier tastbaar. De inrichting is een prachtige viering van de weelderige stijl van het einde van de 19e eeuw, met elk detail zorgvuldig samengesteld om de grandeur van die tijd op te roepen.
Onderweg naar Gare du Nord zien we nog de Cinema Grand Rex. De Grand Rex is zonder twijfel een van de beste bioscopen van de hoofdstad en een waar bewijs van het Parijse art-deco-erfgoed. Het legendarische theater werd geopend in 1932 en is een verkleinde versie van de legendarische Radio City Music Hall in New York, een ander symbool van de kunststroming. Voor de liefhebbers biedt de Terminus Nord (anno 1925), pal tegenover Gare de Nord, de perfectie Art Deco ambiance voor een rijkelijke lunch of een schaal oesters.
In de namiddag nemen wij de Eurostar terug naar Amsterdam waar wij aan het begin van de avond aankomen.
NB: programmaonderdelen en -volgorde onder voorbehoud
Wim Pijbes (1961) is directeur van de filantropische Stichting Droom en Daad. Pijbes studeerde kunstgeschiedenis en was hoofddirecteur van het Rijksmuseum en verantwoordelijk voor de transformatie en heropening in 2013. Hier was hij initiator van vele spraakmakende en succesvolle vernieuwingen met als resultaat dat het Rijksmuseum European Museum of the Year werd in 2015. Pijbes publiceert regelmatig over kunst, filantropie en de rol van cultuur in de samenleving. Pijbes bekleedt uiteenlopende bestuursfuncties bij Museum Voorlinden, de TEFAF en is gasthoogleraar aan Cambridge University. Wim Pijbes is lid van de Raad van Advies van de Nederlandse Tuinenstichting.